Koruyucu Giysiler Hakkında Bilinmesi Gerekenler
1) Koruyucu giysi nedir?
Koruyucu giysi bir tür KKD'dir (kişisel koruyucu ekipman). Koruyucu giysiler, çalışırken bir işçinin sağlık ve güvenliğine yönelik riski en aza indirmeye yardımcı olmak için özel olarak tasarlanmış, işlenmiş veya yapılmış herhangi bir giysidir.
Koruyucu giysi örnekleri şunları içerir:
• Güvenlik botları
• Eldiven baretler
• Yüksek görünürlük giysi ve tulumlar
• Koruyucu önlükler.
2) Önemli Noktalar
• Koruyucu giysi, diğer tüm kontrol önlemleri bir işçinin sağlık ve güvenliğine yönelik riskleri yeterince ortadan kaldıramadığında veya en aza indiremediğinde işçiler için koruma sağlayabilir.
• Koruyucu giysiler, işin doğasına ve o işle ilgili risklere uygun olmalıdır.
• Koruyucu giysiler uygun bedende olmalıdır. Ayrıca, giyilmesi makul ölçüde rahat olmalı ve diğer KKD'lerle uyumlu olmalıdır.
• İşverenler, işçileri korumaya devam etmesi için koruyucu giysilerin muhafaza edildiğinden, onarıldığından ve değiştirildiğinden emin olmalıdır.
• İşverenler, işçi sağlığı ve güvenliği ile ilgili kararlar alırken işçilerle birlikte hareket etmelidir. Bu, koruyucu giysilerin seçilmesini ve değiştirilmesini içerir.
3) Koruyucu giysi temini ve maliyeti
İşverenler, işçilere ücretsiz koruyucu giysiler sağlamalıdır. Bir işveren, çalışanları için gerekli tüm koruyucu giysileri sağlamalıdır. İşçilere gerekli koruyucu kıyafetleri sağlamanın maliyeti yüklenmemelidir. Bu, aşınma, yıpranma veya kazara hasar veya kayıp nedeniyle değiştirme maliyetini de içerir.
4) Koruyucu giysi ile normal iş giysisi arasındaki fark
Koruyucu giysiler, çalışırken bir işçinin sağlığı ve güvenliğine yönelik riski en aza indirmeye yardımcı olmak için özel olarak giyilir. Belirli veya genel bir işyeri tehlikesine karşı koruma sağlamak için kullanılabilir (riskin ortadan kaldırılması veya en aza indirilmesi için makul olarak uygulanabilir tüm diğer kontrol önlemleri alındıktan sonra). Normal giysi veya ayakkabı koruyucu giysi değildir. Örneğin, bir işçinin işyerinde giydiği pantolon veya kot pantolon gibi günlük kıyafetleri genellikle koruyucu kıyafet olarak kabul edilmez. Yalnızca bir kişiyi çalışan olarak tanımlamak için giyilen üniformalar veya diğer giysiler de, normalde koruyucu giysi olarak kabul edilmez.
5) Koruyucu giysi giyme ve çıkarma olanakları
Çalışanların koruyucu kıyafetlerini ve diğer KKD'lerini giymeleri ve çıkarmaları için uygun değiştirme olanakları sağlanmalıdır.
6) Diğer giysiler ve KKD ile uyumluluk
Koruyucu giysiler, çalışanların aynı anda giymesi veya kullanması gerekebilecek diğer KKD'lerle uyumlu olmalıdır. Örneğin:
• Eldivenler kollara uygun olmalıdır.
• Pantolonlar botların üzerine veya içine sığmalıdır (sektörünüzdeki en iyi uygulama hangisiyse).
• Koruyucu gözlük, herhangi bir baş koruma veya solunum ekipmanı ile uyumlu olmalıdır (yüz contalarının çevresinde hava sızıntısına neden olmamalıdır).
• Kulaklıklar, koruyucu baretlerin takılmasına engel olmamalıdır. Bazı koruyucu baretler, özel olarak tasarlanmış göz ve işitme koruması ile donatılabilir.
• Koruyucu gözlük, numaralı gözlüklerin üzerine rahatça oturmalıdır.
Bazen koruyucu giysilerin kendisi yeni bir risk oluşturabilir. Örneğin:
• Ağır veya katmanlı koruyucu giysiler, bir çalışanın aşırı ısınması ve ısıyla ilgili bir hastalık veya yaralanma geçirme riskini artırabilir.
• Hacimli koruyucu giysiler bir işçinin hareket kabiliyetini kısıtlayabilir.
• Makineyi çalıştırırken eldiven takmak eldivenlerin yakalanma riskini artırabilir.
• İşitme koruması, yaklaşan araçları duyan bir işçiyi durdurabilir; yüz kalkanları görüşü azaltabilir.
7) Kadınlar için özel olarak tasarlanmış koruyucu giysiler
Erkekler için tasarlanan koruyucu giysiler genellikle kadınlara aynı şekilde uymaz. Bu, kadınlar için sağlık ve güvenlik risklerini artırabilir. “Unisex” koruyucu giysiler, genellikle erkekler için tasarlanmış ancak daha küçük bedenlerde sunulan giysilerdir.
Kadın işçiler, özellikle kadın bedenleri için tasarlanmış koruyucu giysilere erişebilmelidir. Örneğin:
• Kadın vücut oranlarına uyacak şekilde tasarlanmış giysiler
• Daha küçük boyutlu ve daha dar oturan iş botları (Erkekler için tasarlanmış iş botlarını yerleştirmek için daha kalın çoraplar giymek kabul edilemez).
• Daha küçük boyutlu ve daha dar oturan koruyucu eldivenler.
Koruyucu Giysi Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Koruyucu giysiler seçilirken tehlikeler mutlaka tanımlanmalıdır. Bu yüzden işverenlerin potansiyel koruyucu giysi seçeneklerini değerlendirmeden önce tehlikelerin ne olduğunu bilmeleri gerekir. Bir iş yerinde işverenler tarafından tanımlanmış olan tüm tehlikelerin, ilk önce makul olarak uygulanabilir tüm diğer kontrol önlemlerinin uygulanması gerektiği unutulmamalıdır.
İş yerinde çalışanlar da ayrıca işyeri tehlikelerini belirlemeye yardımcı olabilir. Aşağıda yer alan bilgiler, koruyucu giysilerin ek koruma sağlayabileceği durumlarda çalışanların maruz kalabileceği tehlikelerin örneklerini listeler.
Vücut bölgesi potansiyel tehlike ve yaralanma örnekleri
1) Kafa ve boyun
• Kimyasal, biyolojik ya da metal sıçrama
• Radyasyon/UV radyasyonu
• Aşırı sıcaklıklar
• Düşen ya da uçan nesneler
• Kafaya alınan darbeler
• Saçın makineye dolanması
2) Gözler
• Kimyasal, biyolojik ya da metal sıçramalar
• Gaz, buhar ve dumanlar
• Toz mermiler
• Çok parlak ışık
3) Kulaklar
• Gürültü, ses
• Aşırı sıcaklıklar
• UV ışını
4) Eller ve kollar
• Kimyasal, biyolojik ya da metal sıçrama
• Radyasyon/UV radyasyonu
• Aşırı sıcaklıklar
• Aşınmalar, kesikler ve delikler
• Elektrik şoku
5) Ayaklar ve bacaklar
• Kimyasal, biyolojik ya da metal sıçrama
• Aşırı sıcaklıklar
• Uzun süreli nem ya da suya daldırma
• Aşınmalar, kesikler ve delikler
• Elektrostatik birikim
• Düşen nesneler
• Kayma
6) Tüm vücut
• Kimyasal, biyolojik ya da metal sıçrama
• Aşırı sıcaklıklar
• Yağışlı hava
• Etki ya da nüfuz etme
• Toz
• Kendi kıyafetlerinin aşırı aşınması ya da birbirine dolanması
İş yerinde olası bir faciaya engel olmak için, akla gelebilecek her tehlikenin özelliklerini göz önünde bulundurmak gerekir. Bu yüzden tanımlanan tehlikeler düşünülürken şunlar da göz önünde bulundurulmalıdır:
• Tehlike ne şekilde yaralanmaya ya da hastalığa neden olabilir?
• Doğrudan temas ya da çevresel maruziyet sebebiyle riske neden olabilir.
• Çalışanların vücutlarının tamamına ya da sadece belirli kısımlarına zarar verebilir.
• Çalışanlar tehlikeye ne kadar süre maruz kalabilirler?
• Çalışanlar sadece kısa bir süre için tehlikeye maruz kalabilirler.
• Çalışanlar daha uzun bir süre boyunca ise kademeli bir şekilde tehlikeye maruz kalabilirler.
• Çalışanlar tehlikeye ne kadar maruz kalabilirler?
• Yüksek konsantrasyonlar.
• Alt seviyeler.
• Risk koşulları sabit midir yoksa değişme olasılığı var mıdır?
• Riskler, belirli iş süreçlerinin gerçekleştiği zamanlarla sınırlıdır.
• Riskler tüm iş görevlerinde mevcuttur.
• Riskler mevsimler arasında değişir (yaz/kış).
Koruyucu Giysiler Hakkında Bilgi, Eğitim ve Talimatlar
İşçilere aşağıdaki konularda gerekli tüm bilgi, eğitim ve talimat sağlanmalıdır:
• Koruyucu giysi neden ve ne zaman gereklidir?
• Koruyucu kıyafetler nasıl giyilir?
• Koruyucu kıyafetlere nasıl bakılır?
Koruyucu giysi neden ve ne zaman kullanılmalıdır?
İşçiler, giymeleri gereken tüm koruyucu giysilerin amacını ve sınırlarını bilmelidir. İşçiler güvenlik uygulamaları için şunları bilmeliler:
• Giysilerin onları korumak için tasarlandığı.
• Giysilerin nelere karşı koruma sağlamadığı (böylece işçiler kendilerini kazara potansiyel zarara maruz bırakmazlar)
• Giysiler giyilmesi gerektiğinde: Örneğin, belirli bir görevi yerine getirirken belli bir alanda veya ortamda çalışmak için belirli hava koşulları ya da aşırı sıcak veya soğuk koşullara uyum sağlamalıdır.
• Koruyucu giysilerin “son savunma hattı” olduğu ve koruyucu giysilere güvenmeden önce tüm diğer makul uygulanabilir kontrol önlemlerinin alınması gerektiği.
• Değiştirilmesi gerekmeden önce ne kadar dayanacak şekilde tasarlandığı (işçilerin giysileri değiştirilmesi gerektiğinde, bilmek için hangi işaretleri aramaları gerektiğini bilmeleri gerekir)
• Yedek giysileri nereden temin edebilirler.
Koruyucu giysiler nasıl giyilir ve güvenli bir şekilde nasıl çıkarılır?
Çalışanlar koruyucu kıyafetleri doğru şekilde giymeleri konusunda eğitilmelidir. Bu aşağıdaki durumları içerir:
• Doğru uyum sağladıklarından emin olmak.
• Herhangi bir ayar sisteminin nasıl kullanılacağını bilmek (tokalar ve bağlantı elemanları gibi)
• Giysinin herhangi bir koruyucu özelliğinin nasıl çalıştırılacağını bilmek (örneğin, pille çalışan bir soğutma yeleği kullanmak gibi)
• Çapraz bulaşmayı önlemek için tehlikeli kimyasallar veya biyolojik maddelerle kirlenmiş koruyucu giysilerin nasıl çıkarılacağı ve atılacağını bilmek.
Koruyucu giysilere nasıl bakılır?
Çalışanlara koruyucu kıyafetlerin doğru saklanması ve bakımı hakkında bilgi ve eğitim verilmelidir. Koruyucu giysilerin koruma sağlamaya devam etmesini sağlamak için uygun bakım şarttır.
1) Depolama
İşçilerin aşağıdaki durumlarda uygun depolama tesislerine erişimi olmalıdır:
• Temiz ve kuru tutulabilir.
• Hasara veya parazite karşı güvenlidir.
• İşçiler için kolayca erişilebilir.
Koruyucu giysiler, kullanımdan sonra ve saklanmadan önce daima temizlenmeli ve dekontamine edilmelidir.
2) Temizlik
İşverenler temiz ve hijyenik koruyucu giysiler sağlamalıdır. Temizlik üretici talimatlarına göre yapılmalıdır. Bazı koruyucu giysilerin temizlendikten sonra yeniden işlemden geçirilmesi veya yeniden kaplanması gerekebilir (örneğin yeniden su geçirmezlik).
3) Dekontaminasyon
Zararlı maddelere (yakıt, gres veya boya gibi) maruz kalmış koruyucu giysilerin kullanımdan sonra dekontamine edilmesi gerekir. Dekontaminasyon, doğru ve eksiksiz bir şekilde yapmak için doğru eğitime ve bilgiye sahip biri tarafından yapılmalıdır.
4) Muayene
İşvrenler, koruyucu giysilerin iyi çalışır durumda tutulduğundan emin olmalıdır. Koruyucu giysiler düzenli olarak kontrol edilmelidir.
Koruyucu giysiler şunlar için kontrol edilmelidir:
• Kirlenme belirtileri
• Hasar (yırtılma vb.)
• İşleyen kapaklar (düğmeler, fermuarlar vb.)
• Eksik aksesuarlar (yansıtıcı kaplamalar, klipsler vb.)
5) Bakım ve kullanım ömrü
• Son kullanma tarihi veya gerekli bir bakım programı olan koruyucu giysiler, bakımının yapıldığından ya da doğru zamanda atıldığından emin olmak için günlüğe kaydedilmeli ve izlenmelidir.
• Hasarlı veya kusurlu koruyucu giysiler gerektiğinde onarılmalı ya da değiştirilmelidir.
• Koruyucu giysiler, kullanım ömrü dolduktan veya kullanım ömrünün sonuna ulaştıktan sonra asla kullanılmamalıdır.
